Mazı Dağı, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Dicle bölümünde, Mardin il sınırları içerisinde yer almaktadır. Adını aldığı dairesel dağlar sırasının ortasında, düz bir alan içerisinde konumlanmıştır. Mazı Dağı, etrafının dağlarla çevrili olması ve bu dağların mazı ağaçları ile kaplı oluşundan ismini almıştır. Bölgede yer yer geniş meşelikler bulunurken, meyilli ve dalgalı kısımlarda vadilere rastlanır.

Mazı Dağı tarih açısından oldukça önemlidir. Bu bölgenin tarihi Sümerlere kadar uzanmaktadır. Mazı Dağı, 1090 metre yüksekliğe sahiptir. Dağın içerisinde bulunan Zambırhan ve Arvihan mağaraları Taş Devri'nden kalmadır ve tarihte kervanların bu mağaraları konaklama için kullandıkları bilinmektedir.

Mazı Dağı'nın batısında yer alan Şamrah Kalesi, Bizanslılar tarafından keşfedilmiş olup, çam yolu üzerinde olması nedeniyle bu ismi almıştır. Sarp tepeler üzerindeki kalıntılara rastlanan Safran Kalesi ve çevresindeki harabelerden anlaşıldığı üzere, o dönemde yaşayan halkın Süryani dinine mensup olduğu görülmektedir. Ayrıca Mazı Dağı'nda Karaçay olarak bilinen bölgede fosfat tesisleri bulunmaktadır. Bu tesisler, bölge halkının önemli geçim kaynaklarındandır.

Mazı Dağı çevresinde geçmişten beri bölge halkı el sanatları ile ilgilenmektedir. İlçe halkının el sanatları dışında, tarım, hayvancılık, arıcılık, kümes hayvancılığı, bağcılık ve tütüncülük gibi faaliyetler bölge halkının başlıca geçim kaynaklarıdır. Ulaşım açısından da oldukça uygun bir konumda olan Mazı Dağı, Mardin ve Diyarbakır'a asfalt yollarla bağlanmaktadır. Tarihsel olarak, bölge halkının önceden Hristiyan olduğu bilinmektedir.

Mazıdağı ilçesine çeşitli yatırımlarda bulunulmuştur. Camiler, ilkokullar, ortaokullar, yatılı bölge okulları ve liseler inşa edilmiştir. Ancak yeterli sayıda eğitimci bulunmaması, eğitimde okur yazarlığın düşük olmasına sebep olmuştur. Ayrıca, aşiretler arası kan davaları ve arazi anlaşmazlıkları gibi sosyal sorunlar, bölgenin gelişimini olumsuz etkilemiştir. Bu anlaşmazlıklar, yaralanmalara ve ölümlere sebebiyet vermiştir.

Mazı Dağı çevresinde Pirgetap Türbesi bulunur ve ilçe halkı için önemli bir ziyaret yeridir. Özellikle perşembe ve pazar günleri yoğun ziyaretçi akınına uğrar. Ayrıca, Mardin yolu üzerinde Sultan Şeyhmus Türbesi de dini açıdan önemli bir ziyarettir. Bu türbeler, turizm açısından bölgeye önemli katkılar sağlamaktadır. Özellikle yaz aylarında ve hafta sonlarında ziyaretçi sayısı oldukça artar. Ziyaretçiler dini amaçlarla gelir ve burada birçok kurban keserler.

Mazı Dağı, geçmişte birçok terör olayına ev sahipliği yapmıştır. Terör mensuplarının bu bölgelerde kurduğu hain tuzaklar, birçok vatan evladının şehit olmasına sebep olmuştur. Türk Silahlı Kuvvetleri ise bu terör yuvalarını yok etmek için yoğun bir mücadele vermiştir.

Mazı Dağı çevresinde kış ayları oldukça sert ve soğuk geçer. Bol kar yağışları günlük yaşamı olumsuz etkiler.

Mazı Dağı, tarihi ve doğal güzellikleri ile dikkat çeken, zengin bir kültürel mirasa sahip bir bölgedir. Ancak, sosyal ve ekonomik sorunlar, bölgenin tam anlamıyla gelişimini engellemektedir. Yine de, sahip olduğu potansiyel ile gelecek vaat eden bir konuma sahiptir.